Gmina Sokoły położona jest na Wysoczyźnie Wysokomazowieckiej w obrębie Zielonych Płuc Polski. Ten bagienno-rzeczny region uznany jest za najciekawszy w Europie. Leży w powiecie wysokomazowieckim, w województwie podlaskim. Gmina zajmuje obszar 15 557 ba, a jej sieć osadnicza składa się 49 sołectw. Gminę zamieszkuje ok. 6 tys. osób, z czego w Sokołach ok. 1,5 tys. Oprócz sektora rolniczego, mieszkańcy znajdują zatrudnienie w oświacie, administracji samorządowej, handlu i usługach. Wiodące zakłady produkcyjne i usługowe to: Gminna Spółdzielnia "Samopomoc Chłopska", Spółdzielnia Kółek Rolniczych, Bank Spółdzielczy, Przedsiębiorstwo Przetwórstwa Mięsnego "Smakowita" w Sokołach, Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Krzyżewie i Niepubliczny Zakład Pielęgnacyjne - Opiekuńczy "Podlasie" w Dworakach-Staśkach. Na terenie gminy funkcjonują trzy szkoły podstawowe, Zespół Szkół w Sokołach (punkt przedszkolny, szkoła podstawowa i gimnazjum) oraz Zespół Szkół Rolniczych w Krzyżewie. Kompleksową opieką objęte są osoby niepełnosprawne. Od 2006 r. w Starych Raciborach funkcjonują Warsztaty Terapii Zajęciowej, zaś od 2009 r. w Perkach Karpiach działa Ośrodek Rehabilitacyjno Edukacyjno Wychowawczy dla dzieci i młodzieży w wieku 3 – 25 lat.
Rys historyczny. Początki Sokół sięgają wieków średnich. Miejscowość założyli bracia Sokołowie, herbu Gozdawa. W XV w. funkcjonowała już parafia, a przed 1471 r. zbudowano pierwszy, drewniany kościół. Atrakcyjne położenie, na szlaku wiodącym z Mazowsza na Podlasie, uzyskanie w 1659 r. przywileju na targi oraz dodatkowego przywileju na jarmarki sprawiło, że stały się one ważnym centrum handlowym w regionie. Tradycja miejscowych jarmarków jest nadal żywa. Wiek XVII zapisał się także burzliwymi wydarzeniami, W wyniku najazdu szwedzkiego, osada została obrabowana i zniszczona. Świadectwem patriotycznych zachowań mieszkańców gminy Sokoły był ich aktywny udział w powstaniu styczniowym. Sokoły mają też swoją miejską historię. W 1827 r. dzięki energicznym staraniom dziedziczki Sokół, Marianny z Kruszewskich Markowskiej, zostały podniesione do rangi miasta. Prawa miejskie traciły dwukrotnie, ostatnio w 1950 r. Historię gminy Sokoły tworzyła tzw. szlachta zagrodowa, której potomkowie zamieszkują tu do dziś.
W Sokołach warto zobaczyć. Najstarszym zabytkiem jest drewniany kościół cmentarny, pochodzący z 1655 r. Jest to dawna, barokowa cerkiew unicka Bazylianów z Tykocina, przeniesiona w 1833 r. Na uwagę zasługują też: spichlerz plebański z 1830 r., drewniana dzwonnica z 1835 r., a także cmentarne nagrobki z XIX w. Dominującą budowlą naszej miejscowości jest piękny kościół, wybudowany w stylu neogotyckim w latach 1906-1912. Jego urok można podziwiać również nocą. Dodatkową atrakcją jest zegar z kurantami umieszczony na jednej z wież kościoła. Pięknie prezentuje się również zespół kamienic, gdzie swą siedzibę ma Urząd Gminy. Dumą naszej miejscowości jest gimnazjum i szkoła podstawowa z nowoczesnym kompleksem sportowo-rekreacyjnym oraz Gminny Ośrodek Kultury z centrum rekreacji: ze skateparkiem, boiskami, polem do minigolfa, stolikami szachowymi i placem zabaw dla dzieci.
Walory turystyczne i krajobrazowe. Ze względu na typowo rolniczy charakter gminy oraz usytuowanie w bliskim sąsiedztwie Narwiańskiego Parku Narodowego, dużą uwagę przywiązuje się tematom związanym z rozwojem agroturystyki. Propagujemy aktywne formy wypoczynku dla środowisk miejskich naszego regionu oraz turystom krajowym i zagranicznym. Odwiedzający naszą gminę mogą przemierzać szlakami rowerowymi ciekawy krajobrazowe teren, pływać kajakami i tzw. "pychówkami" po wspaniałych dziewiczych rozlewiskach Narwi, uprawiać turystykę bagienną, wyruszać z kamerą lub aparatem fotograficznym na "bezkrwawe łowy", obserwować unikalne gatunki fauny i flory, wędkować i kosztować ekologicznych produktów.
Waniewo oazą turystyczną gminy. Po raz pierwszy, w dokumentach, nazwa Waniewo wymieniona została w 1447 r. Wówczas miejscowość odgrywała ważną rolę jako punkt przeprawowy na szlaku wiodącym z Mazowsza na Litwę. Nad ich bezpieczeństwem czuwała załoga zamku, który stał na kępie narwiańskiej w połowie rozlewiska rzeki. W 1501 r. Wielki Książę Litewski Aleksander nadał Waniewo wojewodzie wileńskiemu Mikołajowi II Radziwiłłowi, który w 1501 r. uzyskał od króla Zygmunta Starego przywilej lokalizacji miasta i pobierania myta za przejazd przez Narew mostem o długości 1200 m. Rok później został ufundowany kościół parafialny. Waniewo stało się drugim po Goniądzu ośrodkiem dóbr radziwiłłowskich. W 1521 r. w wyniku walk toczonych pomiędzy Radziwiłłami i Gasziołdami został spalony zamek waniewski. Wojna zahamowała dobrze zapowiadający się rozwój miasta. Pod koniec XVI w. była to już mała miejscowość. W 1667 r. Waniewo wraz z okolicznymi wsiami nabyli bracia Mikołaj i Wilhelm Orsetti. W1767 r. doszło do podziału dóbr. W wieku XIX Waniewo było jedną z wsi majątku Kowalewszczyzna. Zarówno w czasie pierwszej, jak i drugiej wojny światowej uległo znacznym zniszczeniom. Do dzisiaj zachował się układ urbanistyczny XVI-wiecznego miasta z dwiema równoległymi, prowadzącymi do rynku ulicami: Waniewo i Psia. We wsi z zabytków zachowały się: plebania (koniec XIX w.), dzwonnica neoromańska (1880 r.), cmentarz (z przeł. XVIII i XIX w.), dwie kapliczki (XIX w.), zabytkowa chałupa (pocz. XX w.) i stary lamus w zagrodzie (XIX w.).
Dzisiaj Waniewo stanowi wspaniałą bazę wypadową dla pieszych i rowerowych wycieczek po okolicy. Można tu wypożyczyć łódki "pychówki" oraz skorzystać z miejsc noclegowych w prywatnych kwaterach. Na szczególną uwagę zasługuje położenie kościoła. Otaczająca go zieleń oraz bliskość rzeki Narew powodują, iż niektórzy twierdzą, że latem jest tu jak w raju. Główną atrakcją każdego sezonu jest tradycyjny festyn "Waniewo-Odpust-Natura" z bogatym programem dla turystów. Jego niepowtarzalny nastrój sprawia, że z roku na rok przybywa ich tu coraz więcej, aby spędzić wolny czas na łonie natury.
Zapraszamy do inwestowania. Nasza gmina wyposażona jest w nowoczesną infrastrukturę, porównywalną do najbardziej rozwiniętych gmin w Polsce. Zwodociągowana jest w 100 %, a mieszkańcy wsi jeżdżą po asfaltowych drogach. Gmina Sokoły stwarza przyjazny klimat dla przyszłych inwestorów.
Oferta noclegowa i gastronomiczna
Pokoje gościnne:
- Hryc Wanda, Jeńki 97, 18-218 Sokoły, tel. 86 47 64 617 (gospodarstwo agroturystyczne)
- Roszko Ewa i Andrzej, Waniewo 64, 18-218 Sokoły, tel. 782 978 440, www.magicznyzakatek24.pl (gospodarstwo agroturystyczne)
- Szyszko Barbara, Jeńki 102, 18-218 Sokoły, tel. 86 71 51 777
- Dziejma Maria, Waniewo 21 a, 18-218 Sokoły, tel. 86 47 64 787
- Dziejma Teresa, Waniewo 30, 18-218 Sokoły, tel. 86 47 64 794
- Krysiewicz Eugeniusz, Waniewo 40, 18-218 Sokoły, tel. 864764 805
- Sokół Eugeniusz, Waniewo 11, 18-218 Sokoły, tel. 86 47 64 780
- Makowska Maria, Waniewo 53, 18-218 Sokoły, tel. 86 47 64 819
- Kociakowska Regina, Waniewo 5, 18-218 Sokoły, tel. 86 47 64 775
- Janeczko Irena, Waniewo 15, 18-218 Sokoły, tel. 86 71 51 725
Zakłady Gastronomiczne:
-
„Dworek Narwiański”, Jeńki 99, 18-218 Sokoły, tel. 86 476 45 79
-
„Sala Bankietowa Marysieńka, ul. Kolejowa 33b, 18-218 Sokoły, tel. 086 274 19 19
-
Bar "Uniwersalny", Sokoły ul. Rynek Kościuszki 12, 18-218 Sokoły, tel. 86 274 10 76
-
"Baza Turystyki Bagiennej", Waniewo 11, 18-218 Sokoły, tel. 86 476 47 80
-
Pizzeria – B. Kulesza, T. Frankowski s. c., ul. Sikorskiego 18, 18-218 Sokoły,
-
Bar – Marian Orłowski, Rzące 10, 18-218 Sokoły
-
Bar – Wiesław Dziejma, Waniewo 30, 18-218 Sokoły
